Theo thông tin, thủ tướng Đức đắc cử Friedrich Merz sẽ cố gắng lần nữa để giành được sự ủng hộ từ đa số nghị sĩ của Quốc hội Liên bang Đức vào tối thứ Ba theo giờ địa phương, nhằm sớm trở thành thủ tướng tiếp theo của Đức, sau khi ông bất ngờ thất bại trong lần bỏ phiếu đầu tiên tại Quốc hội. Sự kiện chính trị bất ngờ này đã ảnh hưởng tiêu cực, khiến chỉ số DAX của Đức giảm hơn 2% và kéo theo đà giảm của chỉ số STOXX 600 của châu Âu.
Được biết, nhà lãnh đạo bảo thủ Đức đã không nhận được đủ phiếu ủng hộ trong cuộc bỏ phiếu không công khai tại Quốc hội Liên bang Đức vào sáng cùng ngày, điều này lẽ ra sẽ xác nhận ông lãnh đạo liên minh cầm quyền giữa CDU/CSU và SPD.
Đây là lần đầu tiên kể từ Thế chiến II, một thủ tướng đắc cử không nhận được đủ phiếu ủng hộ trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên, khiến Merz không thể thay thế thủ tướng Đức Olaf Scholz như dự kiến, đẩy nền kinh tế lớn nhất châu Âu vào một tình huống không rõ ràng. Theo thống kê sơ bộ, Merz chỉ nhận được 310 phiếu, thấp hơn ngưỡng 316 phiếu cần thiết trong tổng số 630 nghị sĩ, trong khi các đối tác trong liên minh cầm quyền có tổng cộng 328 ghế trong Quốc hội.
Dù đã ký thỏa thuận liên minh cầm quyền, Điều 63 của Hiến pháp Đức vẫn quy định rằng: Thủ tướng đắc cử phải được Tổng thống liên bang đề cử và phải nhận được “đa số tuyệt đối” (ít nhất hơn một nửa số nghị sĩ hiện tại ủng hộ) trong cuộc bỏ phiếu không công khai tại Quốc hội để chính thức nhậm chức – điều này đã được coi là “cuộc bỏ phiếu theo quy trình” từ lâu trong chính trường Đức, nhất là sau khi đã trải qua một cuộc bầu cử. Merz chỉ nhận được 310 phiếu trong vòng bỏ phiếu đầu tiên và không đạt ngưỡng 316 phiếu nên theo quy trình đã phải tiến hành bỏ phiếu lại cho đến khi có kết quả phù hợp với yêu cầu của hiến pháp hoặc tiến vào giai đoạn tiếp theo. Đây là lý do cơ bản cho việc “ông đã trở thành thủ tướng đắc cử nhưng vẫn cần bỏ phiếu tại Quốc hội Đức”.
Mặc dù Merz đã đạt được thỏa thuận điều hành với SPD và được Tổng thống đề cử, nhưng chỉ khi nhận được “đa số tuyệt đối” trong Bundestag, ông mới có thể thực sự trở thành thủ tướng. Sau thất bại vòng đầu, theo luật phải tổ chức bỏ phiếu lại, đây chính là sự xác nhận cuối cùng của hệ thống dân chủ nghị viện Đức về tính hợp pháp của chính phủ.
“Không nghi ngờ gì, hôm nay chúng ta đang trong một tình huống kỳ lạ và khó xử, nhưng chúng ta đang tuân theo quy trình dân chủ có trật tự”, Jens Spahn, Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ CDU/CSU phát biểu với các phóng viên tại Berlin.
Spahn nhấn mạnh, sau khi thảo luận với các nhóm nghị sĩ khác (bao gồm Đảng Xanh và Đảng Cánh Tả đối lập), đã đồng ý tổ chức bỏ phiếu lần thứ hai cho Merz vào lúc 3:15 chiều giờ địa phương. Lars Klingbeil, một thành viên của SPD sắp nhậm chức Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính, nhấn mạnh: “Việc Đức có một chính phủ ổn định là rất quan trọng.” Ông tỏ ra lạc quan về thành công của cuộc bỏ phiếu lần thứ hai. Nếu bỏ phiếu lần hai thành công, Merz sẽ được Tổng thống Frank-Walter Steinmeier chính thức bổ nhiệm vào tối thứ Ba và sau đó tuyên thệ nhậm chức với tư cách là nghị sĩ Quốc hội.
Mặc dù liên minh cầm quyền có 328 ghế tại Quốc hội Đức, nhưng Merz chỉ nhận được 310 phiếu trong lần đầu tiên bỏ phiếu, không đủ ngưỡng 316 phiếu trong tổng số 630 nghị sĩ.
Vì việc bỏ phiếu được thực hiện bí mật và không công khai nên danh tính của những nghị sĩ không ủng hộ có thể không bao giờ được tiết lộ. Các lý thuyết âm mưu về ai là những kẻ phản bội quan trọng và động cơ của họ đã bắt đầu lan rộng tại Đức.
Sau khi công bố kết quả bỏ phiếu, Merz rời khỏi phòng họp, có cuộc họp khẩn với các đồng minh cánh hữu và các đối tác cầm quyền tiềm năng. Quy trình chuyển giao quyền lực của chính phủ Đức thường diễn ra một cách suôn sẻ, nhưng hiện tại đã trở nên rời rạc.
Nếu cuộc bỏ phiếu lần hai thành công, ông sẽ được Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier tiến hành nghi lễ bổ nhiệm chính thức sau đó và tuyên thệ nhậm chức tại Quốc hội (Bundestag), sau đó hoàn tất việc chuyển giao quyền lực với Scholz và chủ trì cuộc họp đầu tiên của Nội các mới.
Merz dự định sẽ có chuyến công du đầu tiên vào thứ Tư, trước tiên đến Paris để gặp Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, sau đó tới Warsaw để gặp Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk.
Ngay cả khi cuối cùng ông được xác nhận là thủ tướng, thất bại bất ngờ trong cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội lần này vẫn là một sự xấu hổ lớn đối với chính trị gia 69 tuổi này, người đang gặp khó khăn trong các cuộc thăm dò.
Chính phủ mới của Đức đối mặt với áp lực – Đảng Lựa chọn Đức (AfD) cực hữu giờ đã bắt kịp với CDU/CSU.
Merz được giao quyền lực vào thời điểm quan trọng của nền kinh tế Đức. Nền kinh tế Đức đã rơi vào trạng thái trì trệ sau hai năm suy thoái liên tiếp và vẫn đang phải đối mặt với vấn đề lạm phát cao, trong khi cuộc chiến tranh giữa Nga và Ukraine vẫn tiếp diễn ở các vùng phía Đông, và tỷ lệ ủng hộ cho Đảng Lựa chọn Đức (AfD) đang tăng lên, đặc biệt là ở các khu vực cựu Đông Đức.
Được biết, đảng chống nhập cư này đã bị các cơ quan an ninh nội địa của Đức xếp hạng chính thức là tổ chức cực đoan cánh hữu và đã vượt qua liên minh do Merz lãnh đạo trong một số cuộc thăm dò, trở thành lực lượng đối lập chính trong Quốc hội Đức.
Các nghị sĩ AfD thậm chí cảm thấy hài lòng với thất bại bất ngờ của Merz: đồng lãnh đạo Alice Weidel đã viết trên mạng xã hội rằng, “Điều này cho thấy nền tảng yếu kém của liên minh cầm quyền của ông.”
Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình tiếp theo, Weidel cho biết đảng của cô (đứng thứ hai trong cuộc bầu cử toàn quốc vào ngày 23 tháng 2) đã sẵn sàng gia nhập chính phủ liên minh của Đức. “Chúng tôi chỉ có thể yêu cầu lý trí chiếm ưu thế, ông Merz nên rút lui, để cuộc bầu cử lại trở nên khả thi,” cô bổ sung.