Kể từ ngày 7 tháng 5 năm 2025, Ngân hàng Trung ương và Ủy ban Chứng khoán đã phát hành thông báo và sáng tạo ra thị trường trái phiếu “Bitpott”, đến nay đã tròn hơn một tháng. Biện pháp sáng tạo này đã tạo bước tiến vững chắc trong hành trình hỗ trợ tài chính cho đổi mới công nghệ, mang lại cơ hội tài chính mới cho các doanh nghiệp công nghệ, tổ chức tài chính và cơ quan đầu tư tư nhân.
Chính sách dẫn dắt, cơ chế sáng tạo khơi dậy sức sống, giải quyết khó khăn trong tài chính công nghệ.
Trong bối cảnh quốc gia kiên quyết thực hiện chiến lược phát triển đổi mới sáng tạo, vai trò của doanh nghiệp công nghệ trong phát triển kinh tế ngày càng trở nên nổi bật. Vào ngày 7 tháng 5, Ngân hàng Trung ương và Ủy ban Chứng khoán đã cùng phát hành thông báo, từ hai góc độ là phong phú hóa hệ thống sản phẩm trái phiếu đổi mới công nghệ và hoàn thiện cơ chế hỗ trợ trái phiếu đổi mới công nghệ, đã đề xuất mười ba biện pháp nhằm thúc đẩy việc triển khai thị trường trái phiếu “Bitpott”.
Thị trường trái phiếu “Bitpott” có những đặc điểm nổi bật. Các chủ thể phát hành đa dạng, bao gồm các tổ chức tài chính, doanh nghiệp công nghệ, tổ chức đầu tư tư nhân và tổ chức đầu tư khởi nghiệp, xây dựng một chuỗi tài chính hoàn chỉnh cho đổi mới công nghệ. Các loại trái phiếu phong phú và đa dạng, ngoài các loại trái phiếu thông thường, còn có trái phiếu đảm bảo bằng tài sản trí tuệ, trái phiếu xanh chủ đề khoa học đổi mới,… phù hợp với nhu cầu tài chính của doanh nghiệp công nghệ ở các giai đoạn khác nhau. Trong việc sắp xếp dự án, có sự đổi mới mạnh mẽ, tối ưu hóa quy trình quản lý phát hành, yêu cầu công bố thông tin, hệ thống xếp hạng tín dụng và cơ chế phân chia rủi ro. Ví dụ, thông qua quỹ bù rủi ro từ chính phủ, công cụ giảm thiểu tín dụng,… giúp giảm rủi ro vỡ nợ, giảm ngưỡng tài chính cho doanh nghiệp công nghệ. Người phát hành cũng có thể linh hoạt thiết lập các điều khoản trái phiếu, chẳng hạn như cấu trúc quyền lợi, quy trình thanh toán, hoàn vốn và lãi suất,… nâng cao sức hấp dẫn và giá trị đầu tư của trái phiếu.
Thị trường sôi động với sự đăng ký, vốn nhanh chóng đổ vào.
Kể từ khi ra mắt thị trường trái phiếu “Bitpott”, sự hứng thú của thị trường đối với việc đăng ký đã tăng cao. Theo thống kê từ Wind Information, kể từ ngày 7 tháng 5, lãi suất trái phiếu đổi mới công nghệ toàn bộ đã đạt trung bình 1.95%, thời hạn 3.33 năm, sự kết hợp của lãi suất này và thời hạn đã phần nào cân bằng giữa kỳ vọng lợi nhuận của nhà đầu tư và chi phí tài chính của người phát hành, phản ánh sự cân nhắc tổng hợp giữa rủi ro và lợi nhuận của trái phiếu công nghệ trong thị trường, đồng thời thể hiện sự khám phá thị trường hóa trong việc định giá tài chính của thị trường trái phiếu “Bitpott”.
Hình 1: Tình hình phát hành trái phiếu công nghệ (thống kê theo thời hạn phát hành)
Ngân hàng Trung ương khuyến khích các tổ chức tài chính, tổ chức quản lý tài sản, quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ hưu trí doanh nghiệp,… tích cực tham gia đầu tư, nhiều tổ chức đã đồng tình. Trong số các trái phiếu công nghệ đầu tiên phát hành, nhiều trái phiếu do các ngân hàng phát hành đã thu hút được sự yêu thích từ thị trường. Ví dụ, trái phiếu công nghệ do Ngân hàng Công thương, Ngân hàng Nông nghiệp và nhiều ngân hàng lớn khác phát hành đã thu hút được lượng lớn nhà đầu tư tổ chức đăng ký. Trong số các trái phiếu công nghệ do các công ty chứng khoán phát hành, trái phiếu do Đông Phương Chứng khoán, Quốc Thái Hải Thông Chứng khoán,… phát hành đều có hệ số đăng ký vượt quá 5 lần, thể hiện sự công nhận cao từ thị trường đối với trái phiếu công nghệ. Mặc dù các nhà đầu tư cá nhân khó tham gia trực tiếp, tuy nhiên họ có thể đầu tư gián tiếp thông qua việc mua các sản phẩm tài chính như trái phiếu ETF đổi mới công nghệ, mở rộng kênh đầu tư.
Hình 2: Trái phiếu công nghệ với hệ số đăng ký trên 5 lần
Hà Bắc và Hồ Bắc đứng đầu về khối lượng phát hành, thể hiện sức sống tài chính đổi mới trong khu vực.
Theo thống kê từ Wind Information, từ ngày 7 tháng 5 đến 7 tháng 6, thị trường đã tích cực đáp ứng, phát hành tổng cộng 208 trái phiếu đổi mới công nghệ, tổng khối lượng phát hành đạt 403.6 tỷ nhân dân tệ, thể hiện sức sống thị trường mạnh mẽ. Dựa trên sự phân bổ địa lý của các nhà phát hành, Bắc Kinh đứng đầu với khối lượng phát hành 188 tỷ nhân dân tệ, tiếp theo là Thượng Hải với 704 triệu, Quảng Đông 253 triệu, Chiết Giang 206 triệu và Giang Tô 203 triệu. Những khu vực này có nền kinh tế phát triển, nguồn tài nguyên đổi mới công nghệ phong phú, tích cực sử dụng thị trường trái phiếu “Bitpott” để tài trợ cho các công ty công nghệ địa phương.
Hình 3: Mười tỉnh hàng đầu về phát hành trái phiếu công nghệ
Từ khía cạnh chủ thể phát hành, trong vòng một tháng qua, có tổng cộng 163 tổ chức phát hành trái phiếu đổi mới công nghệ. Theo phân loại ngành cấp một của Wind, trong đó có 52 tổ chức thuộc lĩnh vực tài chính, 50 tổ chức thuộc lĩnh vực công nghiệp, 23 thuộc lĩnh vực nguyên liệu, 12 thuộc lĩnh vực tiện ích, 4 thuộc lĩnh vực năng lượng, phản ánh sự tham gia tích cực của các ngành khác nhau vào tài chính đổi mới công nghệ.
Hình 4: Năm ngành hàng đầu về phát hành trái phiếu công nghệ
Về tính chất doanh nghiệp, có 37 doanh nghiệp nhà nước trung ương, 95 doanh nghiệp nhà nước địa phương, 20 doanh nghiệp tư nhân và 15 doanh nghiệp khác. Doanh nghiệp nhà nước chiếm ưu thế trong việc phát hành, nhưng doanh nghiệp tư nhân cũng đang tích cực tận dụng thị trường trái phiếu “Bitpott” để huy động vốn phát triển.
Hình 5: Tình hình phát hành trái phiếu công nghệ (theo tính chất doanh nghiệp)
Phân loại theo loại trái phiếu, trái phiếu ngân hàng thương mại chiếm 188 tỷ nhân dân tệ, trái phiếu công ty thông thường 536.2 triệu, trái phiếu tài chính ngắn hạn 501 triệu, trái phiếu trung bình thông thường 452.7 triệu, trái phiếu chứng khoán 339 triệu, trái phiếu ngân hàng chính sách 200 triệu. Các loại trái phiếu khác nhau này đã đáp ứng nhu cầu tài chính đa dạng của người phát hành.
Hình 6: Tình hình phát hành trái phiếu công nghệ (theo loại trái phiếu)
Về cấu trúc người phát hành, các chủ thể tham gia phát hành trái phiếu đổi mới công nghệ cho thấy chất lượng tín dụng cao. Trong số 163 nhà phát hành, có 155 nhà phát hành có xếp hạng AA+ trở lên, chiếm trên 95%, trong đó có 125 nhà phát hành có xếp hạng AAA. Tỷ lệ phát hành cao với xếp hạng cao cho thấy sự thành công trong việc thu hút các doanh nghiệp chất lượng cao vào thị trường trái phiếu “Bitpott”, những doanh nghiệp này có khả năng trả nợ và chống rủi ro mạnh mẽ, có thể cung cấp bảo đảm lợi nhuận đáng tin cậy cho nhà đầu tư trái phiếu. Đồng thời, cũng cho thấy trong bối cảnh thị trường hiện tại, các doanh nghiệp có xếp hạng cao có lợi thế trong việc huy động tài chính trái phiếu, góp phần nâng cao niềm tin tổng thể của thị trường vào trái phiếu đổi mới công nghệ, thúc đẩy sự phát triển ổn định của thị trường trái phiếu “Bitpott”.
Hình 7: Tình hình phát hành trái phiếu công nghệ (theo xếp hạng chủ thể)
Nhân dịp thị trường trái phiếu “Bitpott” tròn một tháng, đã đạt được những thành công đáng kể về số lượng phát hành, mức độ tham gia của các tổ chức và sự quan tâm từ thị trường, tiếp thêm động lực mới cho các doanh nghiệp đổi mới công nghệ. Tuy nhiên, đối mặt với những thách thức như rủi ro tín dụng, không tương xứng về thời hạn và cấu trúc nhà đầu tư, trong tương lai cần tiếp tục hoàn thiện các cơ chế phòng ngừa rủi ro, tối ưu hóa cấu trúc thời hạn trái phiếu, định hướng đa dạng hóa cấu trúc nhà đầu tư để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh và ổn định của thị trường trái phiếu “Bitpott”, cung cấp thêm sức mạnh tài chính cho chiến lược đổi mới công nghệ quốc gia.
Triển vọng rộng mở và tương lai có thể hy vọng.
Nhìn về tương lai, triển vọng phát triển của thị trường trái phiếu “Bitpott” rất rộng mở. Về quy mô, dự kiến đến năm 2025, tổng khối lượng phát hành trái phiếu đổi mới có thể vượt qua 1.5 nghìn tỷ nhân dân tệ, với tỷ lệ trái phiếu tín dụng vượt quá 6%, tổ chức tài chính sẽ trở thành lực lượng phát hành chủ yếu, mang lại sự gia tăng tối đa cho thị trường. Khi chính sách được hoàn thiện và thị trường trưởng thành, tính tích cực phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp tư nhân và vừa nhỏ sẽ dần được nâng cao, nhiều doanh nghiệp công nghệ tư nhân với tài sản nhẹ và tiềm năng phát triển cao sẽ tiếp tục tận dụng thị trường trái phiếu “Bitpott” để huy động vốn phát triển, tối ưu hóa cấu trúc chủ thể thị trường. Tỷ lệ trái phiếu đổi mới có thời hạn dài cũng sẽ được nâng cao, tốt hơn nhằm phù hợp với chu kỳ đầu tư của doanh nghiệp công nghệ và lợi tức quỹ cổ phần, góp phần giảm áp lực tài chính lâu dài cho doanh nghiệp.
Về đổi mới sản phẩm, trái phiếu chuyển đổi, các điều khoản lãi suất động, thế chấp tài sản trí tuệ,… sẽ nhanh chóng phổ biến, tiếp tục giải quyết vấn đề thiếu tài sản thế chấp cho các doanh nghiệp tài sản nhẹ, cung cấp nhiều lựa chọn sản phẩm đa dạng cho nhà đầu tư. Quỹ chỉ số trái phiếu đổi mới và ETF cũng sẽ nhanh chóng được phát hành, phong phú hóa kênh đầu tư, nâng cao tính thanh khoản và sức hấp dẫn của thị trường.
Về phòng ngừa rủi ro, công cụ chia sẻ rủi ro trái phiếu đổi mới do Ngân hàng Trung ương sáng lập, kết hợp với quỹ bù rủi ro từ chính phủ, các tổ chức tăng cường tín dụng hóa định hướng thị trường,… sẽ xây dựng một cơ chế chia sẻ rủi ro hoàn thiện hơn, giảm rủi ro cho nhà đầu tư, bảo đảm hoạt động ổn định của thị trường trái phiếu “Bitpott”.
Khi thị trường trái phiếu “Bitpott” tròn một tháng, đã đạt được những thành công rõ rệt về số lượng phát hành, sự tham gia của các tổ chức và sự quan tâm từ thị trường, tiếp thêm động lực mới cho các doanh nghiệp đổi mới công nghệ trong việc huy động vốn. Đối mặt với những thách thức như rủi ro tín dụng, không tương xứng về thời hạn và cấu trúc nhà đầu tư, trong tương lai, thông qua việc liên tục hoàn thiện cơ chế phòng ngừa rủi ro, tối ưu hóa cấu trúc thời hạn trái phiếu, định hướng đa dạng hóa cấu trúc nhà đầu tư, thị trường trái phiếu “Bitpott” sẽ không ngừng phát triển và bền vững, cung cấp thêm sức mạnh tài chính cho chiến lược đổi mới công nghệ quốc gia, mở ra một chương mới về sự hòa nhập sâu sắc giữa công nghệ và tài chính.
Bài viết được trích từ tài khoản WeChat “Wind万得”, biên tập viên tài chính thông minh: Lý Phật.