Theo thông tin, trong bối cảnh thị trường chứng khoán Mỹ biến động mạnh, nhà phân tích tài chính Kevin George đã công bố một bài bình luận, cho rằng các cổ phiếu công nghệ hiện đang đối mặt với rủi ro điều chỉnh sâu, và cần cảnh giác từ biến động ngắn hạn đến rủi ro dài hạn. Ông chỉ ra rằng định giá thị trường hiện gần mức cực trị lịch sử, và tốc độ tăng trưởng kinh tế đang chậm lại. Chỉ số Buffett cho thấy thị trường có thể đang tồn tại bong bóng, cùng với nhiều rủi ro như căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, biến động lạm phát, xung đột toàn cầu, và tình trạng cầu yếu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và đám mây với chi tiêu vốn quá mức. Do đó, ông khuyến nghị các nhà đầu tư nên phân bổ tài sản, tránh xa các chủ đề tăng trưởng.
George viết rằng từ cuối tháng 11 năm ngoái, ông đã cảnh báo các nhà đầu tư về rủi ro điều chỉnh cổ phiếu công nghệ, và vào ngày 26 tháng 2 năm nay, ông đã phát đi tín hiệu bán khống, sau đó thị trường đã sụt giảm hơn 20% do hỗn loạn gây ra bởi thuế quan. Mặc dù thị trường hiện đã trải qua biến động, nhưng có thể sự điều chỉnh lớn hơn vẫn chưa kết thúc. Dưới đây là quan điểm trong bài viết này.
Chỉ số Buffett phát tín hiệu cảnh báo: “Kim chỉ nam” cho bong bóng thị trường
Các nhà đầu tư nên chú trọng đến “chỉ số Buffett” này, một chỉ số định giá dài hạn, tức tỷ lệ giữa tổng giá trị thị trường cổ phiếu Mỹ và quy mô nền kinh tế Mỹ.
Nếu tốc độ tăng trưởng giá trị thị trường cổ phiếu Mỹ vượt xa mức tăng trưởng kinh tế thực tế, điều này thường báo hiệu rằng thị trường đang nằm trong vùng bong bóng. Logic này càng phù hợp hơn trong bối cảnh hiện tại: Định giá hiện tại phụ thuộc nhiều vào dự đoán rằng trí tuệ nhân tạo và điện toán đám mây sẽ tiếp tục tạo ra sự tăng trưởng theo cấp số nhân, nhưng khi kinh tế suy giảm, doanh nghiệp sẽ tìm đâu ra người mua?
Theo biểu đồ lịch sử, chỉ số này có độ chính xác rất cao trong việc dự đoán bong bóng thị trường: Trong thập niên 60 và thời kỳ bong bóng công nghệ năm 2000, đường chuẩn +2 độ lệch chuẩn đều trở thành “trần” cho sự tăng trưởng của thị trường. Mốc cao vào cuối năm 2021 cũng tương ứng với mức này, sau đó đã có điều chỉnh. Hiện tại, thị trường đang hình thành hình thái “đỉnh đôi” tiềm ẩn, đối mặt với sự đảo chiều xu hướng.
Cần lưu ý rằng, trong lịch sử, khi chỉ số này giảm xuống dưới đường +2 độ lệch chuẩn, thị trường thường đi kèm với điều chỉnh sâu hơn 50%. Do đó, những xáo trộn gần đây gây ra bởi chính quyền Trump tăng thuế có thể chỉ là một đoạn nhỏ trong xu hướng dài hạn.
Các tác nhân gây điều chỉnh sâu: Rủi ro địa chính trị và kinh tế đan xen
Dưới đây là một số yếu tố có thể kích hoạt sự điều chỉnh lớn hơn của thị trường:
1. Bóng ma thương mại vẫn ám ảnh
Ba rủi ro mà tác giả đã đề cập vào tháng 2 năm nay – giảm chi tiêu cho AI, thuế quan của Trump, rủi ro lạm phát – trong đó, thuế quan đã trở thành yếu tố trực tiếp gây ra. Mỹ đã áp đặt thuế toàn diện đối với các đối tác thương mại toàn cầu (tới 145% đối với Trung Quốc), dẫn đến thuế trả đũa lên tới 125%, gây ra biến động mạnh cho cổ phiếu và trái phiếu Mỹ. Mặc dù có thể có sự phục hồi ngắn hạn do sự chuyển hướng chính sách, nhưng “thời gian ngừng bắn” 90 ngày trong các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung vẫn có thể kết thúc trong sự đổ vỡ. Xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 21% vào tháng 4, dẫn đến sự chậm lại trong hoạt động của cảng Mỹ.
2. Biến động lạm phát và rủi ro chính sách
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell trong tuần trước đã cảnh báo các nhà đầu tư rằng, so với vài thập kỷ trước, nền kinh tế Mỹ có thể đang bước vào một thời kỳ biến động lạm phát mạnh mẽ hơn và số lần cú sốc cung nhiều hơn.
Powell chỉ ra rằng “biến động lạm phát trong tương lai có thể vượt quá mức trong thời kỳ khủng hoảng thập niên 2010” – giai đoạn này bắt đầu từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008 và kết thúc với đại dịch COVID-19.
3. Xung đột toàn cầu leo thang và biến động thị trường trái phiếu
Các xung đột địa chính trị hiện có có thể leo thang, trong khi việc Moody’s hạ mức xếp hạng tín dụng của Mỹ và tình trạng ảm đạm trong đợt phát hành trái phiếu Nhật Bản đã gia tăng lo ngại về thị trường trái phiếu. Kỳ vọng rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản có thể rút khỏi chính sách nới lỏng đã đẩy lợi suất trái phiếu 30 năm của Mỹ lên mức cao nhất trong lịch sử. Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio thậm chí đã phát biểu một cách cường điệu rằng tình hình tài chính của quốc gia này tồi tệ hơn cả Hy Lạp, trong khi Nhật Bản lâu nay là nhà đầu tư lớn vào trái phiếu Mỹ.
Goldman Sachs cảnh báo: Vốn đang rút khỏi thị trường chứng khoán Mỹ
Gần đây, sự phân hóa giữa cổ phiếu công nghệ Mỹ và cổ phiếu công nghệ Trung Quốc đã xác nhận sự chuyển hướng của dòng tiền. Matt Gibson, Giám đốc Giải pháp Khách hàng quản lý tài sản của Goldman Sachs, chỉ ra rằng “thị trường không còn coi Mỹ an toàn và chiếm ưu thế như cách đây sáu tháng,” bên cạnh đó, khách hàng ngày càng lo ngại “liệu sự phục hồi của thị trường đã đạt đỉnh” và hỏi xem có nên chuyển sang cổ phiếu châu Âu và cổ phiếu Trung Quốc không.
Hania Schmitt, Giám đốc đầu tư định lượng của Goldman Sachs khu vực Châu Âu, Trung Đông và Châu Phi, bổ sung rằng “các nhà đầu tư đang chuyển vốn sang các lĩnh vực bị định giá thấp.” Điều này cho thấy một lượng lớn vốn đang rời khỏi cổ phiếu công nghệ, chuyển sang các cổ phiếu hoặc lĩnh vực bị định giá thấp, chờ đợi cơ hội định giá hợp lý.
Đáng chú ý, các nhà đầu tư cá nhân vào thứ Hai đã mua vào số cổ phiếu kỷ lục 4 tỷ USD trước khi giao dịch buổi trưa, cố gắng nắm bắt cơ hội phục hồi. Tâm lý “sợ phải bỏ lỡ” (FOMO) có thể tạo thành “bẫy tăng giá” – khi định giá thị trường ở mức cao lịch sử, việc mua vào mù quáng có rủi ro rất cao.
Dữ liệu mới nhất về dòng tiền từ JPMorgan cho thấy dòng vốn đã trở lại mức như tháng 1 năm 2023 khi đợt tăng giá AI bắt đầu, tín hiệu đảo chiều rõ ràng.
Sự chậm lại gây ảnh hưởng đến chi tiêu cho đám mây và AI
Hiện tại, các gã khổng lồ công nghệ đang đối mặt với thách thức kép: Một bên là đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng AI, một bên là chịu áp lực từ rủi ro suy thoái kinh tế.
Tăng trưởng GDP theo quý mới nhất của Mỹ đạt -0,3%, lần đầu tiên tăng trưởng âm kể từ quý 1 năm 2022, đứng cuối danh sách trong nhóm các nước phát triển; nền kinh tế lớn nhất châu Âu, Đức, rất có khả năng rơi vào khủng hoảng, phải đối mặt với tình trạng đình trệ trong dự báo tốt nhất; cùng với sự sụt giảm xuất khẩu sang Mỹ của Trung Quốc, thậm chí có rủi ro xấu hơn, chi tiêu cho công cụ và phần cứng AI của doanh nghiệp đang trở nên khó khăn.
Thị trường chứng khoán hiện đang nằm trong một trong những khoảng định giá cao nhất từ những năm 60 của thế kỷ trước, điều này có nghĩa là giá cổ phiếu có thể đã phản ánh phần lớn kỳ vọng tăng giá tiềm năng.
Christopher Wood, Giám đốc Chiến lược Cổ phiếu Toàn cầu của Jefferies, chỉ ra rằng việc chi tiêu của các công ty công nghệ trong lĩnh vực AI là quá mức. Điều này giống như việc Meta Platforms đầu tư 60 tỷ USD vào Metaverse nhưng không thu được kết quả gì, và trong thời điểm hiện tại, chi tiêu cho AI có thể gây ra vấn đề về dòng tiền trong ngắn hạn.
Dự đoán, đến năm 2025, tổng chi tiêu cho AI của các công ty công nghệ lớn sẽ đạt 325 tỷ USD, nhưng triển vọng về lợi nhuận từ khoản đầu tư khổng lồ này là không chắc chắn. Nếu suy thoái kinh tế dẫn đến sự sụt giảm doanh thu đột ngột, định giá của các công ty này có thể bị điều chỉnh xuống nữa – đây chính là logic cốt lõi dẫn đến sự sụt giảm mạnh trong cổ phiếu công nghệ vào cuối năm 2021.
Cảnh báo rủi ro trong logic đầu tư
Cần lưu ý rằng, bài phân tích này dựa trên chỉ số S&P 500 tổng thể, cổ phiếu công nghệ có thể sẽ vượt trội so với thị trường, nhưng cần cảnh giác với thời kỳ bong bóng công nghệ năm 2000, dù có sự thổi phồng về “cuộc cách mạng công nghệ thế hệ mới,” cổ phiếu công nghệ vẫn không thoát khỏi số phận.
Hơn nữa, nếu Mỹ đạt được thịnh vượng kinh tế thông qua chính sách thuế, điều này có thể sẽ phải trả giá bằng sự suy thoái của các quốc gia khác, trong khi khủng hoảng của những quốc gia nợ nần cao sẽ ảnh hưởng đến thị trường trái phiếu toàn cầu, tạo ra hiệu ứng dây chuyền.
Kết luận:
Sự điều chỉnh cổ phiếu công nghệ vào tháng 2 đã khiến thị trường giảm 20% trong vòng năm tuần, và vòng điều chỉnh tiếp theo có thể còn đau đớn hơn. Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế toàn cầu đã chậm lại vào năm 2025, khuyến nghị các nhà đầu tư nên phân bổ tài sản, cảnh giác với “narrative” tăng trưởng trong quá khứ, và tránh xa các chủ đề tăng trưởng. Đồng thời, cần chú ý đến các chỉ số phản ánh dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân để tránh bị kẹt trong “bẫy tăng giá”.