Các nhà kinh tế trên toàn cầu hiện đang theo dõi sát sao báo cáo dữ liệu việc làm phi nông nghiệp của Mỹ trong tháng 4, dự kiến sẽ được công bố vào thứ Sáu. Một số nhà kinh tế cảnh báo rằng thị trường lao động Mỹ có thể sẽ có sự xáo trộn lớn do cuộc chiến thuế quan do chính quyền Trump khơi mào, điều này có thể làm gia tăng khả năng thị trường tài chính kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất lần đầu tiên trong năm vào tháng 6. Chính sách thuế của Trump đã khơi mào một cuộc chiến thương mại toàn cầu mới, khiến triển vọng tăng trưởng kinh tế của Mỹ và toàn cầu ngày càng u ám. Các nhà kinh tế dự đoán rằng cuộc chiến thương mại do Tổng thống Trump khởi xướng sẽ làm tăng giá toàn cầu, suy giảm chi tiêu của người tiêu dùng và có khả năng gây ảnh hưởng lớn đến thị trường lao động trong năm nay và năm tới, cuối cùng đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Cleveland, ông Harker, gần đây cho biết nếu dữ liệu kinh tế đến tháng 6 cung cấp một hướng đi rõ ràng, Fed có thể sẽ hành động vào tháng 6. Ông Waller, thành viên Hội đồng Thống đốc Fed có quan điểm diều hâu trong thời gian dài, gần đây đã chuyển sang lập trường ôn hòa, nhiều lần nhấn mạnh rằng nếu các biện pháp thuế quan cao do chính quyền Trump ban hành buộc các doanh nghiệp Mỹ phải cắt giảm quy mô lớn, ông sẽ ủng hộ việc cắt giảm lãi suất nhằm bảo vệ thị trường lao động Mỹ.
Nhà kinh tế trưởng của Apollo Global Management, ông Torsten Sløk, đã có những dự báo thận trọng về thị trường lao động Mỹ trước khi Cục Thống kê Lao động Mỹ công bố dữ liệu việc làm phi nông nghiệp vào thứ Sáu. “Báo cáo việc làm tháng 4 sẽ được công bố vào 2 tháng 5 (thứ Sáu), một số chỉ báo hàng đầu cho thấy thị trường lao động Mỹ có thể có xu hướng yếu đi rõ rệt trong vài tháng tới,” Sløk cho biết.
Cảnh báo của Sløk xuất hiện trong bối cảnh bất ổn kinh tế gia tăng ở Mỹ. Đáng chú ý, kỳ điều tra dữ liệu phi nông nghiệp này trùng với thời điểm cuộc chiến thuế quan đối ứng của chính quyền Trump được công bố vào ngày 2 tháng 4, thời điểm này đã làm gia tăng sự biến động của thị trường tài chính (thị trường chứng khoán toàn cầu một thời điểm đã mất hơn 10 nghìn tỷ USD) và làm giảm lòng tin của doanh nghiệp Mỹ. Các cuộc khảo sát doanh nghiệp và hộ gia đình đều diễn ra trong tuần quan trọng này.
Mặc dù chính quyền Trump đã công bố tạm hoãn 90 ngày đối với một số “thuế quan đối ứng” nghiêm ngặt ngay sau “Ngày Giải phóng”, nhưng theo dự đoán của nhóm nghiên cứu kinh tế Bloomberg, tỷ lệ thuế hiệu quả của Mỹ hiện gần 23% – mức cao nhất trong hơn một thế kỷ. Điều này đã gây sốc nghiêm trọng đến lòng tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ.
Những tháng tới, dữ liệu phi nông nghiệp sẽ rất quan trọng! Đặc biệt là chỉ số tỷ lệ thất nghiệp.
Về dự đoán dữ liệu phi nông nghiệp, các nhà kinh tế dự đoán rằng các nhà tuyển dụng Mỹ sẽ tạo thêm 130.000 việc làm trong tháng 4. Tuy nhiên, ông Sløk từ Apollo Global Management cho biết con số này có rủi ro giảm đáng kể, khi khảo sát Michigan và khảo sát của các ngân hàng dự trữ địa phương cho thấy các hộ gia đình Mỹ ngày càng bi quan về tương lai, mô hình kinh tế nội bộ thậm chí cho thấy số lượng việc làm có thể giảm bất ngờ – theo quan điểm của Sløk, có thể tạo thêm việc làm âm.
Sløk nhấn mạnh rằng tuần khảo sát dữ liệu việc làm phi nông nghiệp này diễn ra ngay sau một tuần công bố thuế quan đối ứng, nói cách khác, khảo sát tổ chức và hộ gia đình diễn ra trong tuần mà các doanh nghiệp phải đối mặt với sự không chắc chắn lớn. Về tỷ lệ thất nghiệp, các nhà kinh tế dự đoán tỷ lệ thất nghiệp tháng 4 duy trì ở mức 4,2%, nhưng một số nhà kinh tế, trong đó có Sløk, dự đoán rằng khả năng tỷ lệ thất nghiệp cao hơn kỳ vọng đang gia tăng, và có thể đạt tới 4,5%.
Tuy nhiên, hiện tại thị trường lao động Mỹ vẫn cho thấy sức bền. Dữ liệu việc làm phi nông nghiệp tháng 4 trước đó cao hơn kỳ vọng, với thêm 228.000 việc làm, vượt xa dự đoán chung là 135.000, gây bất ngờ lớn cho Phố Wall.
Dữ liệu mới nhất từ Bộ Lao động Mỹ công bố vào thứ Năm tuần trước cho thấy, tính đến tuần kết thúc vào ngày 19 tháng 4, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu điều chỉnh theo mùa tăng thêm 6.000, lên khoảng 222.000 người, phù hợp với mức dự đoán trung vị của các nhà kinh tế trong khảo sát Bloomberg, và gần bằng mức thấp nhất trong một năm. Thống kê này phản ánh rằng mặc dù đối mặt với áp lực lạm phát do chính sách thuế chưa từng có của chính quyền Mỹ, thị trường lao động Mỹ vẫn ổn định.
Nghiên cứu mới nhất của Goldman Sachs cho thấy số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu, chỉ số sản xuất của Fed Philadelphia, chỉ số dịch vụ ISM và tỷ lệ thất nghiệp là những chỉ số tốt nhất cảnh báo sự giảm tốc hoặc “suy thoái kinh tế” tại Mỹ. Những chỉ số kinh tế này thường đưa ra những tín hiệu tiêu cực rõ ràng chỉ trong một tháng sau khi nền kinh tế bắt đầu giảm tốc hoặc suy thoái, trong khi những dữ liệu cứng như GDP cần đến bốn tháng để thể hiện rõ sự yếu kém.
Các chỉ số kinh tế này hoạt động tốt hơn các dữ liệu khác vì chúng có tần suất phát hành cao, điều chỉnh nhỏ và có thể công bố sớm. Ví dụ, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu được công bố vào mỗi thứ Năm. Trong quá khứ, trong những sự kiện suy thoái kinh tế có tác nhân kích thích rõ ràng – như cú sốc dầu năm 1973, việc tăng lãi suất vào các năm 1979-1980, sự kiện Kuwait năm 1990 đã dẫn đến sự tăng vọt giá dầu và bong bóng internet năm 2001 – các dữ liệu cứng kinh tế (như GDP thực tế) thường mất khoảng bốn tháng để cho thấy rõ các dấu hiệu yếu kém trong dữ liệu thời gian thực.
Nếu dấu hiệu suy thoái kinh tế Mỹ ngày càng rõ rệt, khả năng Fed thực hiện cắt giảm lãi suất “phòng ngừa” cũng sẽ tăng mạnh, do đó dữ liệu liên quan đến thị trường lao động, như số đơn xin trợ cấp thất nghiệp ban đầu và tỷ lệ thất nghiệp sẽ rất quan trọng để các nhà đầu tư đánh giá tình trạng sức khỏe kinh tế của Mỹ. Nếu cả hai dữ liệu này đều tăng mạnh vượt kỳ vọng trong thời gian ngắn, điều này có thể báo hiệu rằng nền kinh tế Mỹ đang bước vào giai đoạn suy thoái, và Fed có thể sẽ bắt đầu một chu kỳ cắt giảm lãi suất mới.
“Nếu suy thoái kinh tế nghiêm trọng, thậm chí có nguy cơ bước vào suy thoái, tôi dự đoán Ủy ban Thị trường Mở liên bang (FOMC) sẽ ủng hộ việc giảm nhanh hơn và sâu hơn lãi suất của Fed,” ông Waller, một trong những thành viên có quyền bỏ phiếu trong nhiệm kỳ của FOMC cho biết gần đây.
Ông Harker, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Cleveland, thành viên FOMC trong năm 2026, gần đây cho biết: “Nếu chúng tôi nhận được dữ liệu rõ ràng và thuyết phục trước tháng 6, nếu chúng tôi biết rằng vào thời điểm đó việc hành động là đúng, thì tôi nghĩ Ủy ban Chính sách Tiền tệ của Fed sẽ hành động. Điều kiện là chúng tôi phải hiểu rõ đúng định hướng chính sách vào lúc đó.” Ông Harker đã được hỏi liệu có khả năng xảy ra cắt giảm lãi suất vào tháng 6 hay không.
Nền kinh tế Mỹ năm 2025 có nguy cơ gì?
Chính phủ Trump đã quyết định áp thuế lên đến 145% đối với Trung Quốc (một trong ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ) và đánh thuế ít nhất 10% đối với hầu hết các quốc gia khác, nhiều nhà dự đoán đã cảnh báo rằng nền kinh tế toàn cầu sẽ giảm mạnh trong tương lai, một số người thậm chí dự đoán rằng nước Mỹ sẽ phải đối mặt với suy thoái kinh tế nghiêm trọng trong năm nay. Điều này phần nào là do từ giai đoạn lạm phát cao vào năm 2022, nhu cầu của các hộ gia đình Mỹ phải đối mặt với áp lực lạm phát có thể giảm mạnh, trong đó một số hộ gia đình tiết kiệm đã trở nên sụt giảm, trong khi nhu cầu hoặc tiêu dùng hộ gia đình chiếm khoảng hai phần ba tổng sản phẩm quốc nội của Mỹ.
Báo cáo mới nhất từ Bloomberg cho thấy, do tác động của cuộc chiến thuế toàn cầu do chính quyền Trump khơi mào, các nhà kinh tế nổi tiếng tham gia tư vấn và khảo sát đều cho rằng, trong cuộc chơi thương mại toàn cầu mới cùng với Trung Quốc, Liên minh Châu Âu và Canada đang gặp khó khăn vì chính sách thuế quan của Mỹ, khả năng suy thoái kinh tế Mỹ trong 12 tháng tới đã tăng từ 30% trong khảo sát tháng Ba lên 45%, điều này cũng có nghĩa rằng khả năng nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái gần như tương đương với việc tung đồng xu. Theo BCA Research, một công ty nghiên cứu hàng đầu ở Phố Wall, khả năng nền kinh tế Mỹ bước vào suy thoái đã vượt quá 50%, trong khi JPMorgan dự đoán tỷ lệ suy thoái kinh tế Mỹ lên tới 60%.
Theo thống kê gần đây mà Sløk đã biên soạn trong một báo cáo nghiên cứu, tác động tiêu cực nghiêm trọng của chính sách thuế Trump lên các doanh nghiệp Mỹ đã rõ rệt: Đơn đặt hàng mới đang giảm, kế hoạch chi tiêu vốn đang giảm liên tục, tồn kho gia tăng trước khi thuế quan có hiệu lực, và các công ty Mỹ đang điều chỉnh kỳ vọng lợi nhuận.
Đối với các hộ gia đình bình thường ở Mỹ, chỉ số lòng tin người tiêu dùng đã giảm xuống mức thấp kỷ lục. Để tránh giá cả tăng lên do thuế quan, người tiêu dùng đã bất ngờ mua sắm hàng hóa trước khi chính thức áp dụng thuế quan, điều này chắc chắn đã làm giảm sức tiêu dùng trong tương lai. Đồng thời, ngành du lịch, đặc biệt là du lịch quốc tế và du khách nước ngoài đến Mỹ, đã bắt đầu có dấu hiệu chậm lại rõ rệt. Các nhà kinh tế Apollo đã phân tích quỹ đạo nền kinh tế Mỹ từ tháng 4 năm 2025 đến mùa hè, nhấn mạnh rằng do nhiều lần điều chỉnh chính sách thuế và thời gian vận chuyển kéo dài, sẽ gây ra sự gián đoạn lớn trong chuỗi cung ứng của Mỹ, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế, cuối cùng vào mùa hè năm 2025, nền kinh tế Mỹ có thể sẽ bước vào suy thoái.