Trong bài viết trước “Ngân hàng chật hẹp và Stablecoin: Phân tích thanh khoản tiền tệ”, chúng tôi đã phân tích rằng nhà phát hành stablecoin rất giống như một ngân hàng chật hẹp – tức là một ngân hàng yêu cầu tỷ lệ dự trữ tiền gửi 100%. Bài viết này là phần tiếp theo, xây dựng một ví dụ ảo, đẩy tình huống đến cực điểm.
Trong bối cảnh quy định như đã đề cập, khách hàng giao 100 đồng cho nhà phát hành stablecoin, và nhà phát hành này gửi 100 đồng đó vào ngân hàng, cùng lúc phát hành cho khách hàng một loại stablecoin trị giá 100 đồng.
Giả sử trước khi phát hành stablecoin, khách hàng có 100 đồng tiền gửi trong ngân hàng. Ngân hàng có 10 đồng tiền gửi dự trữ tại ngân hàng trung ương.
Một giả thuyết mới trong bài viết này là tất cả các khách hàng đều muốn sử dụng stablecoin, do đó họ sẽ sử dụng toàn bộ số tiền gửi 100 đồng để đổi lấy stablecoin. Nhà phát hành vẫn giữ 100 đồng trong ngân hàng này.
Theo yêu cầu của quy định, nhà phát hành stablecoin có thể sử dụng toàn bộ 100 đồng tiền gửi này để mua trái phiếu chính phủ nhằm thu được lợi nhuận cao hơn. Nhà phát hành không cần chuyển lợi nhuận cho khách hàng, do đó đây là doanh thu của họ.
Tuy nhiên, việc mua trái phiếu chính phủ sẽ tiêu tốn dự trữ tiền gửi của ngân hàng. Lúc này, ngân hàng chỉ có 10 đồng tiền gửi dự trữ, không thể đáp ứng nhu cầu mua trái phiếu trị giá 100 đồng của nhà phát hành. Do đó, ngân hàng có thể申请 vay lại 90 đồng từ ngân hàng trung ương để bổ sung dự trữ lên 100 đồng.
Sau đó, khách hàng có thể bắt đầu mua trái phiếu với trị giá 100 đồng.
Sau khi chính phủ phát hành trái phiếu để huy động vốn và sau đó chi tiêu 100 đồng này, lại đưa vào tiền gửi của cư dân và dự trữ của ngân hàng.
Sau đó, trở lại với giả thuyết ở trên: mọi người đều mua stablecoin. Do đó, khách hàng vừa nhận tiền từ chi tiêu công, lại mua stablecoin từ nhà phát hành. Rồi nhà phát hành lại mua trái phiếu. Sau đó, chính phủ lại chi tiêu, và tiền lại đến tay một cư dân khác.
So với báo cáo trước đó, báo cáo của ngân hàng trung ương và ngân hàng không thay đổi, trong khi nhà phát hành nắm giữ thêm 100 đồng trái phiếu chính phủ, và số stablecoin phát hành ra ngoài cũng tăng thêm 100 đồng. Ngân hàng trung ương và ngân hàng trở thành một kênh “phát hành stablecoin và hỗ trợ trái phiếu chính phủ”, tiền từ bụng chúng đi qua mà không để lại dấu vết.
Vẫn trở lại với giả thuyết mọi người đều mua stablecoin, cuối cùng 100 đồng tiền gửi này cũng sẽ mua stablecoin.
Sau đó, quá trình trên có thể tiếp tục, điểm kết thúc là gì? Cho đến khi phát hành trái phiếu quốc gia đạt đến tỷ lệ thâm hụt hàng năm tối đa. Chẳng hạn, nếu năm nay giới hạn là 600 đồng, thì:
Tất nhiên, vào thời điểm này, ngân hàng trung ương và ngân hàng vẫn còn một khoảng không gian hoạt động nhất định, vì ngân hàng có 100 đồng dự trữ, trong hệ thống dự trữ không hoàn toàn, có thể tiếp tục phát hành khoản vay dẫn đến tiền gửi (không bàn đến xem số tiền gửi này có nên mua stablecoin nữa hay không). Lúc này, 700 đồng stablecoin đã là phần lớn trong lưu thông tiền tệ.
Có thể xem xét một tình huống cực đoan hơn. Nếu trong ví dụ trên, chính phủ đã huy động được 100 đồng lần cuối nhưng không chi tiêu, tiền vẫn nằm trong kho bạc, báo cáo sẽ như sau:
Lúc này, ngân hàng đã không còn dự trữ, không thể phát hành khoản vay, cần ngân hàng trung ương tái cấp vốn cho ngân hàng thông qua việc cho vay lại.
Trong mô hình này, chính phủ đã phát hành stablecoin với tỷ lệ thâm hụt 100%, phần này thực chất trở lại trạng thái phát hành tiền tệ trực tiếp từ chính phủ như ở giai đoạn tiền gửi ngân hàng (trước khi ra đời đồng tiền ngân hàng). Trong quá trình này, ngân hàng trung ương và ngân hàng trở thành kênh trung gian, ảnh hưởng đến tiền tệ rất nhỏ. Tất nhiên, ngân hàng trung ương và ngân hàng vẫn giữ lại một phần phát hành tiền gửi ngân hàng.
Nếu không có stablecoin, việc phát hành trái phiếu chính phủ cũng sẽ diễn ra theo mô hình trên. Nhưng chắc chắn không phải tất cả cư dân đều đi mua trái phiếu, vì vậy lượng phát hành tiền tệ do chính phủ điều hành sẽ ít hơn.
Sự ra đời của hệ thống tiền tệ cấp hai “Ngân hàng trung ương – Ngân hàng” ban đầu đã tiếp nhận quyền phát hành tiền tệ từ tay chính phủ, chính phủ vẫn giữ khả năng điều chỉnh, nhưng không còn phát hành tiền trực tiếp. Nhưng trong một môi trường cực đoan khi mọi người đều sử dụng stablecoin, chính phủ đã lấy lại một phần quyền phát hành tiền tệ. Tất nhiên, đây là một giả thuyết cực đoan, thực tế sẽ không diễn ra như vậy.
Bài viết này được chuyển nhượng từ tài khoản công cộng “Góc nhìn của Vương Kiến”, biên tập viên Zhitong Finance: Trần Văn Phương.