Vào đầu tháng 5, tiền tệ châu Á đã chứng kiến một sự tăng vọt hiếm hoi, trong đó đồng Đài Bắc đã tăng 6,5% trong hai ngày. Ngoài việc các công ty bảo hiểm lớn tại Đài Loan đang đồng loạt phòng ngừa rủi ro từ đồng đô la, thị trường đang thảo luận sôi nổi về khả năng thỏa thuận thương mại giữa Đài Loan và Mỹ có thể bao gồm các điều khoản củng cố tỷ giá của đồng Đài Bắc, làm giảm khả năng cạnh tranh của nó, dẫn đến sự tăng giá mạnh mẽ của đồng Đài Bắc.
Vậy, liệu có phải một phiên bản chính thức của “Thỏa thuận Mar-a-Lago” đang được hình thành?
Theo thông tin từ bảng giao dịch, mặc dù có nhiều tin đồn trên thị trường, JPMorgan Chase trong báo cáo chiến lược ngoại hối tuần gần đây cho rằng sự yếu kém của đồng đô la không phải là do một thỏa thuận phối hợp nào mà là do nhiều thay đổi cơ bản khác nhau, như dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ bị điều chỉnh xuống, lo ngại về tình trạng trì trệ do xung đột thương mại gia tăng; sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang đang gây tranh cãi; sự gia tăng chênh lệch thời gian của Mỹ cùng với việc lãi suất cuối kỳ của Cục Dự trữ Liên bang giảm; chính sách tài khóa của Đức chuyển sang nới lỏng, tạo hỗ trợ cho thị trường vốn châu Âu.
Trong bối cảnh này, sức hấp dẫn của tài sản đồng đô la giảm xuống, dẫn đến dòng vốn tự nhiên chảy vào các thị trường khác.
Ngoài ra, JPMorgan Chase cho biết thị trường hiện đang tin rằng có một yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ khác phía sau sự mạnh mẽ của đồng tiền châu Á – đó là sự hồi lưu khổng lồ của tài sản đô la tích lũy từ nhiều năm thương mại thặng dư, tạo ra áp lực mạnh mẽ trong hoạt động phòng ngừa ngoại hối.
Vì vậy, trong bối cảnh này, mặc dù Ngân hàng Trung ương Đài Loan đã hai lần công khai làm rõ rằng “Bộ Tài chính Mỹ không gây áp lực yêu cầu đồng nội tệ tăng giá”, nhưng những suy đoán trên thị trường vẫn tiếp tục.
Tại sao thị trường lại tin tưởng vào một thỏa thuận?
“Thỏa thuận Mar-a-Lago” ban đầu đề cập đến chiến lược của Trump nhằm hạ thấp giá trị đô la thông qua các cách thức đa phương nhằm nâng cao giá trị tiền tệ của các quốc gia xuất khẩu. Mặc dù kế hoạch này chưa bao giờ được thực hiện chính thức, nhưng sự biến động bất thường gần đây của tiền tệ châu Á đã làm dấy lên chủ đề này một lần nữa.
Chẳng hạn, Bộ trưởng Tài chính Hàn Quốc gần đây đã thừa nhận sẽ tiến hành “thảo luận ở cấp làm việc” về vấn đề tỷ giá với Bộ Tài chính Hoa Kỳ; trong khi Ngân hàng Trung ương Đài Loan hiếm khi đưa ra tuyên bố rằng “không bị ảnh hưởng bởi áp lực từ Mỹ” sau khi đồng Đài Bắc tăng giá. Những phản ứng mơ hồ này lại gia tăng khoảng trống cho thị trường suy đoán.
Điều quan trọng hơn là, thị trường gần như đồng thuận rằng tình hình tỷ giá lần này là “không bình thường”. JPMorgan Chase chỉ ra rằng sự tăng vọt của đồng Đài Bắc gần như không thể xảy ra nếu không có sự đồng thuận về chính sách. Các thị trường ngoại hối của các quốc gia châu Á lâu nay chủ yếu được quản lý bởi cơ quan quản lý, vì vậy lời nói “không gió không làm sóng” trong bối cảnh này không phải là điều không có căn cứ.
Hơn nữa, khác với Thỏa thuận Plaza năm 1985, các quốc gia châu Á (đặc biệt là những nước có nền kinh tế hướng xuất khẩu) đã tích lũy một lượng lớn tài sản đô la. Trong bối cảnh này, chính phủ không cần phải can thiệp bán đô la một cách trực tiếp, mà chỉ cần thông qua “hướng dẫn từ cửa sổ”, nâng cao tỷ lệ phòng ngừa rủi ro của doanh nghiệp hoặc yêu cầu họ đổi một phần thu nhập đô la thành nội tệ, điều này đã có thể thúc đẩy sự tăng giá của đồng tiền.
Các chuyên gia từ BNP Paribas cho biết:
Mặc dù không có nền kinh tế nào có thể chính thức thừa nhận rằng định giá tiền tệ là điểm trọng tâm của các cuộc đàm phán, nhưng dự đoán của thị trường cho thấy điều ngược lại. Xét việc Thỏa thuận Mar-a-Lago nhấn mạnh rằng định giá đô la quá cao là nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự mất cân bằng thương mại của Mỹ, điều này đặc biệt đáng lưu ý.
Tài sản đô la khổng lồ của châu Á trở thành biến số then chốt
Thị trường đồng loạt tin rằng có một yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ khác đứng sau sự mạnh mẽ của đồng tiền châu Á – đó là sự hồi lưu khổng lồ từ tài sản đô la tích lũy từ nhiều năm thương mại thặng dư.
Theo ước tính của JPMorgan Chase, chỉ riêng các nhà xuất khẩu Trung Quốc đã nắm giữ từ 4000 đến 7000 tỷ đô la tài sản, cộng với dư thặng dư đầu tư quốc tế ròng của các quốc gia xuất khẩu châu Á khác, đã tạo thành một áp lực hồi lưu và phòng ngừa ngoại hối khổng lồ.
Ngoài ra, việc Trung Quốc gần đây giảm tỷ giá cố định đô la/NDT cũng được coi là tín hiệu chính sách quan trọng, đã xóa bỏ trở ngại cho sự tăng giá rộng rãi của đồng tiền châu Á.
Mặc dù liệu “Thỏa thuận Mar-a-Lago” có tồn tại hay không vẫn chưa có kết luận chính thức, nhưng sự hồi phục của tiền tệ châu Á đã tạo ra làn sóng trên thị trường vốn. Trong bối cảnh sự giao thoa của địa chính trị, chính sách vĩ mô và dự đoán thị trường, một “cuộc bão tiền tệ” khó nhận thấy có thể đang hình thành.