Theo thông tin mới nhất, dữ liệu cho thấy chênh lệch rủi ro giữa trái phiếu Hy Lạp và trái phiếu Đức đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, trong khi chênh lệch của trái phiếu Ý cũng gần đạt mức năm 2010 – điều này đánh dấu sự cải thiện tình hình tài chính trong khu vực từng nằm trong trung tâm khủng hoảng nợ euro.
Trên thực tế, tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ hơn và chủ đề “Làm cho Châu Âu lại vĩ đại” đang bắt đầu hình thành, thúc đẩy các thị trường ngoại vi của khu vực euro mạnh lên. Quản lý quỹ Gareth Hill của Royal London Asset Management cho biết: “Triển vọng của Nam Âu dường như lạc quan hơn so với các khu vực trung tâm của châu Âu và mang lại lợi suất hấp dẫn hơn.”
Dưới đây là những thể hiện cụ thể:
Các điểm yếu không còn nữa
Sự ổn định chính trị và lộ trình giảm nợ đáng tin cậy được các nhà đầu tư công nhận đã giúp chênh lệch trái phiếu Ý hưởng lợi từ việc giá tài sản rủi ro tăng và chính sách nới lỏng của Ngân hàng Trung ương châu Âu kể từ cuối năm 2023. Chính sách không chắc chắn của Mỹ dưới thời Trump cũng được xem là yếu tố thúc đẩy khu vực euro tăng cường tài trợ hợp nhất quốc phòng, làm giảm áp lực cho Ý, trong khi nhà đầu tư nước ngoài đang tìm kiếm nơi trú ẩn mới ở châu Âu.
Chuyên gia chiến lược lãi suất của UBS, Reinout De Bock nói: “Hiện tại tôi ưa chuộng chiến lược giao dịch mua vào trái phiếu Ý, không phải so với trái phiếu Đức, mà là mua vào trực tiếp, vì giá trái phiếu chính phủ Đức có thể tăng trở lại.” Hiện tại, chênh lệch lợi suất trái phiếu Ý so với trái phiếu Đức đã giảm xuống dưới 100 điểm cơ bản, với chênh lệch so với Pháp chỉ còn 25 điểm cơ bản, thấp hơn nhiều so với mức trên 200 điểm cơ bản của năm 2022.
Ông Benjamin Moulle, người phụ trách trái phiếu chính phủ toàn cầu của Ngân hàng Nông nghiệp Pháp, cho biết ngày càng nhiều khách hàng mở rộng quy mô mua trái phiếu Ý, cho thấy “sự tin tưởng cao độ vào sự ổn định kinh tế và chính trị hiện tại của Ý.”
“Câu lạc bộ Địa Trung Hải”
Mặc dù chênh lệch trái phiếu Ý thu hẹp mạnh nhất trong năm nay, nhưng tâm lý thị trường toàn bộ khu vực Địa Trung Hải cũng đang mạnh lên. Vào tháng 6, chênh lệch trái phiếu Hy Lạp so với Đức đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, đánh dấu rằng khủng hoảng nợ châu Âu đã trở thành chuyện xa xỉ với các nhà đầu tư. Hiện tại, lợi suất trái phiếu Hy Lạp đã gần như tương đương với Pháp – nền kinh tế lớn thứ hai khu vực euro, hiện đang bị kẹt trong bất ổn chính trị và lo lắng tài chính.
Moody’s đã nâng cấp xếp hạng Hy Lạp lên mức đầu tư vào tháng 3, xác nhận sự chuyển mình này. Tuy nhiên, Tây Ban Nha là quốc gia nổi bật nhất, với tăng trưởng kinh tế 3,2% vào năm ngoái vượt xa mức trung bình 0,9% của khu vực euro, và đối lập hoàn toàn với mức suy giảm 0,2% của Đức. Sự tăng trưởng mạnh mẽ đã củng cố khả năng chi trả nợ, giúp các chủ nợ cảm thấy an tâm hơn.
Carla Diaz Alvarez de Toledo, Giám đốc Chính sách Tài chính của Bộ Kinh tế Tây Ban Nha cho biết: “Chúng tôi đã quan sát thấy sự nén cấu trúc của chênh lệch…điều này đã trở thành đặc điểm cấu trúc.”
Hạn chế tài chính
Mặc dù Liên minh châu Âu dự tính rằng thâm hụt ngân sách của Đức sẽ duy trì gần mức cảnh báo 3%, thâm hụt của Ý được dự báo sẽ giảm từ 7,2% của năm trước xuống 2,9% vào cuối năm 2026, và thâm hụt của Tây Ban Nha từ 3,2% xuống 2,5%. Điều này xuất phát từ việc các quốc gia Nam Âu thiếu mức độ cấp bách chi tiêu quốc phòng do các hạn chế tài chính.
Khác với Đức, Ý và Tây Ban Nha đều không yêu cầu kích hoạt các “điều khoản miễn trừ” của EU để tránh các quy trình kỷ luật do chi tiêu quốc phòng vượt quá. Tuy nhiên, Ý đã kêu gọi có thêm không gian thâm hụt để tăng cường chi tiêu quốc phòng. EU sẽ thông qua việc phát hành trái phiếu chung để cung cấp khoản vay tới 150 tỷ euro cho các dự án phòng thủ chung, và các quốc gia ngoại vi cũng sẽ được hưởng lợi.
Ông Hill, người ủng hộ trái phiếu Tây Ban Nha cho biết: “Các quốc gia này có áp lực phát hành nợ ít hơn.”
Không chỉ là trái phiếu
Niềm tin vào triển vọng châu Âu cũng đã thúc đẩy thị trường chứng khoán, với chỉ số chứng khoán Ý và Tây Ban Nha lần lượt tăng 15% và 20% từ đầu năm đến nay, trong khi chỉ số STOXX 600 tăng gần 7%. Quỹ phục hồi từ đại dịch của EU đã mang lại lợi ích lớn nhất cho Nam Âu, trong khi kế hoạch tăng cường kích thích tài chính của Đức dự kiến sẽ thúc đẩy toàn bộ khu vực euro.
Jacob Falkencrone, Giám đốc Chiến lược Đầu tư Toàn cầu của Saxo Bank cho biết: “Thị trường chứng khoán châu Âu cung cấp cơ hội đầu tư đa dạng: Tây Ban Nha có động lực kinh tế ngắn hạn mạnh mẽ, Đức có yếu tố cấu trúc thúc đẩy tăng trưởng lâu dài, và Pháp dù đối mặt với cản trở ngắn hạn nhưng vị trí chiến lược vẫn được hưởng lợi từ sự hồi phục chung của châu Âu.”
Rủi ro tan rã giảm bớt
Rủi ro tan rã khu vực euro, xuất hiện trong cơn khủng hoảng COVID-19 năm 2020, hiện đã giảm thiểu. Từ chỉ số hoán đổi mất khả năng thanh toán (CDS) dùng để đo lường rủi ro mặc định, CDS 5 năm của Ý hiện đang ở mức thấp nhất kể từ năm 2010, trong khi CDS của Hy Lạp, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha đều có xu hướng giảm.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng mặc dù rủi ro tan rã khu vực euro không còn nằm trong tầm nhìn của các nhà đầu tư, nhưng Pháp vẫn là một mối quan ngại, và Tây Ban Nha gần đây cũng đã tái xuất hiện rủi ro chính trị.